Nýlega birtist í Fréttablaðinu greinin “Var Jesús til?” eftir Rúnar M. Þorsteinsson prófessor í nýjatestamentisfræðum við guðfræðideild Háskóla Íslands. Í greininni skrifar Rúnar gegn þeim sem segja að maðurinn Jesús hafi ekki verið til, svokölluðum “mýtumönnum".
Það er mjög lítið beinlínis efnislegt að athuga við greinina[1].
Að mínu mati er ekkert sérstaklega ótrúlegt við það að heimsendaspámaður og költleiðtoginn Jesú hafi verið til. Trúleysingjar ættu auk þess alls ekki að reyna að nota það sem rök gegn kristni að Jesús hafi ekki verið til. Ýmis konar rugl er til á netinu frá mýtumönnum og það má alveg hrekja það allt.
Það er jákvætt þegar fræðimenn gagnrýna opinberlega vafasamar hugmyndir sem tengjast fræðasviði þeirra. Nýjatestamentisfræðingar eins og Rúnar mættu vera miklu duglegri við það.
Það er samt merkilegt að nýjatestamentisfræðingur við guðfræðideildina skuli skrifa grein gegn þessu. Hvers vegna að skrifa gegn "mýtumönnum" af öllu því rugli sem tengist fræðasviðinu hans?
Ég held að það séu mjög fáir mýtumenn á Íslandi, það er engin skipulögð herferð við að útbreiða þessa hugmynd og það eru engar stórar stofnanir eða samtök með þetta sem opinbera hugmyndafræði.
Til samanburðar eru fjölmörg félög á Íslandi sem hafa það beinlínis að markmiði að útbreiða kolbilaðar ranghugmyndir á þessu fræðasviði. Þessi félög fá marga milljarða frá ríkinu, félögin reyna markvisst að koma boðskapi sínum í skóla og stór hluti landsmanna trúir þessum ranghugmyndum. Ég á við hugmyndir eins og fæðingarfrásagnir Jesú, ótrúlegan áreiðanleika guðspjallanna og upprisu Jesú.
Hvers vegna að eyða tíma í mýfluguna "mýtumenn" þegar úlfaldinn "kristni" er til?
Af hverju skrifa nýjatestamentisfræðingar í guðfræðideildinni ekki blaðagreinar sem enda á orðum eins og "Það bendir því allt til þess að Jesús hafi ekki risið upp frá dauðum"?
Ein ástæðan gæti auðvitað verið sú að fræðimennirnir trúi þessari vitleysu. Stór hluti nýjatestamentisfræðinga er líklega kristinnar trúar og gleypir við þessum ranghugmyndum.
Ástæðan gæti líka verið að þeir vilji ekki styggja Þjóðkirkjuna og trúfólk almennt.
Guðfræðideildin og Þjóðkirkjan eru nefnilega mjög samþætt. Það er lektor við guðfræðideildina sem er beinlínis kostaður af Þjóðkirkjunni. Guðfræðideild sendir fulltrúa á kirkjuþing og prestastefnu. Stór hluti nemenda við guðfræðideild stefna á að gerast prestar hjá Þjóðkirkjunni að námi loknu og sú námsbraut heitir beinlínis "embættisnám" við guðfræðideildina.
Þetta ljúfa samband gæti súrnað ef guðfræðideild fengi á sig andkirkjulegan stimpil.
Þannig að guðfræðiprófessorar hafa öllu að tapa við að skrifa greinar gegn kristni, en ekkert að græða.
Hins vegar hafa þeir engu að tapa, og skapa jafnvel velvild hjá þessum sömu hópum með því að ráðast á vafasamar andkristilegar hugmyndir eins og "mýtumenn".
Þess vegna geta guðfræðiprófessorar eytt tímanum í að gagnrýna smámuni eins og mýtumenn og “Da Vinci lykilinn” en láta útbreitt og áhrifamikið rugl vera, af því að það er kristið rugl.
[1] Í greininni minnist hann á að í einu riti sagnaritarans Jósefusar séu tvær vísanir í Jesú. Mýtumenn halda því fram að um síðari tíma viðbætur sé að ræða. Rúnar segir að “þau rök eru veik þar sem engin forn handrit styðja slíkar viðbætur". Þessi andmæli Rúnars eru undarleg þegar kemur að annarri tilvísuninni, þar sem að nánast allir fræðimenn viðurkenna að það séu viðbætur í textanum. Það er að segja að sá lesháttur sem er í handritunum sé ekki upprunalegur. Það er bara deilt um hvort að þetta sé fölsun að hluta til eða að öllu leyti.
Við bíðum öll gríðarlega spennt, með öndina í hálsinum, eftir gagnrýninni Jón Valur. Treystum því að hún komi mjög fljótlega og verði, eins og alltaf, gríðarlega vönduð af þinni hálfu.
Og auðvitað var staðfest með vitnum að Jesús reis upp frá dauðum. Gott ef það náðist ekki afbragðs myndband af því líka.
Áhugavert að mýtumennirnir hafi vakið athygli Rúnars samt. Ég held að við trúleysingjar ættum ekki að reyna að verja þessar mýtukenningar, og í öllu falli hafa allt of margir gert það með urmul af vitleysu að vopni og vondri fræðimennsku. Það samt auðvitað mönnum í sjálfs vald sett hvað þeir taka sér fyrir hendur.
Og það er engin "vitleysa", að Jesús hafi risið upp frá dauðum, heldur var það margstaðfest með vitnum.
Enn eitt dæmið um hvernig kristin vitleysa sem tengist þessu fræðasviði er útbreidd.
Ekki-frímerkjasafnarinn Hjalti segir:
"Efnislega rétt grein Það er mjög lítið beinlínis efnislegt að athuga við greinina[1]."
og fyrir þá sem vilja skoða (1):
"[1] Í greininni minnist hann á að í einu riti sagnaritarans Jósefur séu tvær vísanir í Jesú. Mýtumenn halda því fram að um síðari tíma viðbætur sé að ræða. Rúnar segir að “þau rök eru veik þar sem engin forn handrit styðja slíkar viðbætur". Þessi andmæli Rúnars eru undarleg þegar kemur að annarri tilvísuninni, þar sem að nánast allir fræðimenn viðurkenna að það séu viðbætur í textanum. Það er að segja að sá lesháttur sem er í handritunum sé ekki upprunalegur. Það er bara deilt um hvort að þetta sé fölsun að hluta til eða að öllu leyti."
Mér algerlega fyrirmunað að skilja hvað þetta á að þýða.
Það að einhverjir hér séu spenntir yfir því hverju Jón Valur kunni að svara er einfaldlega dapurlegt.
Rétt eins og Dylan er stærri en Nóbelinn, þá er Jésús langtum stærri en þetta þvaður.
Þið eruð allir að heimta flísina úr krossinum, en hlustið ekki á hugmyndirnar.
Það að einhverjir hér séu spenntir yfir því hverju Jón Valur kunni að svara er einfaldlega dapurlegt.
Þig skortir alla tilfinningu fyrir kaldhæðni Jóhann. Þig skortir líka lesskilning og verst af öllu, þig skortir húmor.
Rétt eins og Dylan er stærri en Nóbelinn, þá er Jésús langtum stærri en þetta þvaður.
Jesús er stórkostlega ofmetið kjaftæði.
Þið eruð allir að heimta flísina úr krossinum, en hlustið ekki á hugmyndirnar.
Við hlustum á hugmyndirnar. Þær eru lélegar. Við eyðum líka tíma okkar í að lesa hugmyndir þínar og skilja þær. Vandinn er að þær eru grunnar og einfeldingslegar. Þér finnst þú vera djúpur heimspekingur en talar eins og dæmigerður hasshaus. „Vá hvað þetta er allt djúpt, sjáið þið ekki hvað þetta er djúpt?“ Þú segir ekkert sem við höfum ekki öll heyrt (jafnvel okkur sjálf segja) þegar við vorum unglingar.
Mér algerlega fyrirmunað að skilja hvað þetta á að þýða.
Ég skal reyna að útskýra þetta fyrir þér.
Í öllum handritum okkar af einu riti sagnaritarans Jósefusar er efnisgrein sem fjallar um Jesú.
Í öllum handritum eru augljósar kristnar viðbætur í þessari efnisgrein. Rúnar heldur alveg örugglega að þetta séu viðbætur.
Nánast allir eru á þeirri skoðun að textinn eins og hann er í öllum handritunum okkar sé ekki upprunalegur.
Það er því ekki hægt að nota rökin "Þetta er ekki eins og í handritunum" gegn þeirri skoðun að öll efnisgreinin sé síðari tíma viðbót, af því að enginn heldur að textinn sem við höfum í handritunum sé upprunalegur.
Skilurðu núna?
"Við hlustum á hugmyndirnar."
Það er merkilegt hvernig sumir tala um sjálfan sig í fleirtölu. Donald Trump gerir það líka.
"Við eyðum líka tíma okkar í að lesa hugmyndir þínar og skilja þær. Vandinn er að þær eru grunnar og einfeldingslegar."
Þær eru nokkuð efnislega sammála Platóni.
Nú, eða hugmyndum Max Plancks og Einsteins.
En vitanlega dugar það þér ekki.
"Þér finnst þú vera djúpur heimspekingur en talar eins og dæmigerður hasshaus. „Vá hvað þetta er allt djúpt, sjáið þið ekki hvað þetta er djúpt?“"
Þú ert aumkunarverður wannabí. Hátindinum náðir þú líklega þegar félagar þínir krýndu þig með húfu Che Guevara.
Og heldur að það gefi þér leyfi til að tala um sjálfan þig í fleirtölu.
En trú þú mér. Þú ert einn.
Hjalti, það má einu gilda hversu "upprunaleiki" um líf og starf Jésú reynist áreiðanlegur.
Jésus þarf ekki einusinni að hafa verið til!
Hugmyndir sem kenndar eru við hann er einhverjar þær mögnuðustu í sögunni.
Þær lögðu meðal annars grunninn að almennum mannréttindum.
Svo fátt eitt sé talið.
(hver í fokkinu er Jósefus?)
Fyrstu skráðu textarnir um Jésu koma fram minnst þremur kynslóðum eftir meinta krossfestingu hans.
Af þeim sem dáðu hugmyndir hans.
Það kallar þú kristnar viðbætur!
Þið eruð allir að..
Skrifaði Jóhann.
Ég svaraði
"Við hlustum á...
Og þá segir hann:
Það er merkilegt hvernig sumir tala um sjálfan sig í fleirtölu
Þetta er dálítið fyndið :-)
Restin af athugasemdinni er bara sorgleg. Var sorgleg fyrir mörgum árum.
Jóhann, auðvitað hefur það ekkert gildi á hvort einhverjar hugmyndir séu góðar eða ekki hvaðan þær koma eða hvort sá sem þær eru eignaðar hafi verið til eða ekki. Hvernig tengist það þessari umræðu?
(hver í fokkinu er Jósefus?)
Þetta stendur í greininni sem ég var að svara:
Gyðinglegi sagnaritarinn Jósefus nefnir [Jesús] tvisvar í textum sínum, nokkuð sem mýtumenn andmæla með því að halda því fram að kristnir menn hafi síðar bætt þessum tilvísunum við.
Lastu greinina sem ég var að svara hérna?
Fyrstu skráðu textarnir um Jésu koma fram minnst þremur kynslóðum eftir meinta krossfestingu hans.
Af þeim sem dáðu hugmyndir hans.
Það kallar þú kristnar viðbætur!
Ég veit ekkert hvert þú ert að fara hérna. Ég nenni ekki að fara út í deilur um dagsetningar við þig.
Ertu að tala um guðspjöllin hérna? Ég kalla þær ekki "kristnar viðbætur".
Hérna er það sem ég sagði:
Í öllum handritum okkar af einu riti sagnaritarans Jósefusar er efnisgrein sem fjallar um Jesú.
Í öllum handritum eru augljósar kristnar viðbætur í þessari efnisgrein.
Ég er að segja þetta: í efnisgreininni sem fjallar um Jesú í þessu riti Jósefusar eru kristnar viðbætur.
Skilurðu?
"Hvers vegna að eyða tíma í mýfluguna "mýtumenn" þegar úlfaldinn "kristni" er til?"
Þetta er að mínu viti kjarninn í grein þinni.
Öll skrif um Jésús eru "kristnar viðbætur. Guðspjöllin þar með talin.
Mýtumenn eru því og þá aðeins til að kristni sé til.
Það er engu líkara en að þessi samtök séu orðin einhvers konar skálkaskjól strokupilta úr guðfræði, sem hafa hvítkalkað sína eigin gröf og eru nú í gríð og erg að krota hnýfilyrði um Jésús á grafarveggina.
Möguleg tilvist Jésús er hvorki upphafið né endir á tilvist Guðs.
En vissulega áhugaverður vinkill eins og sagan sýnir.
Um notkun Mattíasar á sjálfum sér í fleirtölu hirði ég ekki.
Næg eru dæmin.
Öll skrif um Jésús eru "kristnar viðbætur. Guðspjöllin þar með talin.
Vá!
Mýtumenn eru því og þá aðeins til að kristni sé til.
Þetta er djúpt!
Möguleg tilvist Jésús er hvorki upphafið né endir á tilvist Guðs.
Aldrei hefði okkur dottið þetta í hug. Magnað að fá svona djúpa heimspeki á vefritið.
...
Eða svo ég orði þetta með öðrum hætti:
Þér finnst þú vera djúpur heimspekingur en talar eins og dæmigerður hasshaus. „Vá hvað þetta er allt djúpt, sjáið þið ekki hvað þetta er djúpt?“ Þú segir ekkert sem við höfum ekki öll heyrt (jafnvel okkur sjálf segja) þegar við vorum unglingar.
"Hvers vegna að eyða tíma í mýfluguna "mýtumenn" þegar úlfaldinn "kristni" er til?"
Þetta er að mínu viti kjarninn í grein þinni.
Þú veist að þegar ég er að segja þetta, þá á ég við: Hvers vegna er nýjatestamentisfræðingur að eyða tíma í að hrekja "mýtumenn" þegar hann gæti verið að hrekja "kristni"?
Öll skrif um Jésús eru "kristnar viðbætur.
Guðspjöllin þar með talin.
Þegar ég er að tala um kristnar viðbætur, þá er ég að tala um að einhverjir kristnir einstaklingar hafa sett viðbætur inn í rit gyðingsins Jósefusar.
Hvað þú átt við með "kristnar viðbætur" er klárlega eitthvað allt annað, og ég veit ekki hvernig það tengist efninu.
Mýtumenn eru því og þá aðeins til að kristni sé til.
Og? Ég skil engan veginn hvað er svona merkilegt við það?
Möguleg tilvist Jésús er hvorki upphafið né endir á tilvist Guðs.
Augljóslega.
"Þú veist að þegar ég er að segja þetta, þá á ég við: Hvers vegna er nýjatestamentisfræðingur að eyða tíma í að hrekja "mýtumenn" þegar hann gæti verið að hrekja "kristni"?"
Hvers vegna í ósköpunum ætti svo að vera!
Finnst þér í alvöru að hann ætti að "hrekja kristni"?
Vegna þess að Mattías leggur blessun sína yfir þennan vettvang í fleirtölu.
Þvílíkt bull.
Þetta er álíka gáfulegt og þegar einhver spekingurinn hér fór mikinn yfir þeirri ósvinnu að "sannkristnir fótboltagarpar" signuðu sig þegar þeir skoruðu.
Ég man ekki hvort hann var með alpahúfu a la Che Guevara.
Hvers vegna í ósköpunum ætti svo að vera!
Þú ættir að vita það af því að greinin mín fjallar að mestu leyti um að nt-fræðingar ættu frekar að gagnrýna útbreiddar og áhrifamiklar ranghugmyndir eins og kristni í staðinn fyrir lítt útbreitt og áhrifalaust rugl.
Finnst þér í alvöru að hann ætti að "hrekja kristni"?
Já, af því að eins og ég segi í greininni:
Það er jákvætt þegar fræðimenn gagnrýna opinberlega vafasamar hugmyndir sem tengjast fræðasviði þeirra. Nýjatestamentisfræðingar eins og Rúnar mættu vera miklu duglegri við það.
Svo bendi ég á að útbreiddasta bullið sem tengist fræðasviðinu hans á Íslandi er kristni.
Skilurðu núna loksins greinina?
Þetta er álíka gáfulegt og þegar einhver spekingurinn hér fór mikinn yfir þeirri ósvinnu að "sannkristnir fótboltagarpar" signuðu sig þegar þeir skoruðu.
Ég leyfi öðrum að dæma um það hvað spekingurinn fór mikinn. Bendi á að ég svaraði Jóhanni í athugasemdum þarna fyrir sjö árum.
Þá, alveg eins og nú, voru skrif Jóhanns ákaflega "grunn". Þráhyggja hans gagnvart Vantrú kemur ákaflega vel fram í athugasemdum hans þar.
"Þú ættir að vita það af því að greinin mín fjallar að mestu leyti um að nt-fræðingar ættu frekar að gagnrýna útbreiddar og áhrifamiklar ranghugmyndir eins og kristni í staðinn fyrir lítt útbreitt og áhrifalaust rugl."
Ok. Þér finnst að NT-fræðingar ættu að hrekja kristni.
Þú um það.
Það "er álíka gáfulegt og þegar einhver spekingurinn hér fór mikinn yfir þeirri ósvinnu að "sannkristnir fótboltagarpar" signuðu sig þegar þeir skoruðu."
Mattías ætti að beina hasshausatali sínu að arftaka sínum í þessum skátaflokki, enda hefur sá dómsúrskurð uppá vasann.
Slepptu því bara að lesa þessa vefsíðu Jóhann, það er augljóst að ekkert hér er nógu "gáfulegt" fyrir þig. Gerðu sjálfum þér og okkur þann greiða að hætta að líta hér við.
Ég vil þakka þér holl ráð, Mattías.
Hér er ekket að hafa.
Nema kannski frekari ábendingar um hvernig NT-fræðingum ætti betur að farnast með því að "hrekja kristni".
Takist þeim nógu vel til, þá verða bara eftir Hjaltar.
Bættur sé skaðinn.
Sýnið viðbrögð, en vinsamlegast sleppið öllum ærumeiðingum. Einnig krefjumst við þess að fólk noti gild tölvupóstföng, líka þegar notast er við dulnefni. Ef það sem þið ætlið að segja tengist ekki þessari grein beint þá bendum við á spjallborðið. Þeir sem ekki fylgja þessum reglum eiga á hættu að athugasemdir þeirra verði færðar á spjallborðið.
Hægt er að nota HTML kóða í ummælum. Tög sem virka eru: a href, b, i, u, br, p, strong, em, ul, li og blockquote. Einnig er hægt að notast við Markdown rithátt í athugasemdum. Notið skoða takkann til að fara yfir athugasemdina áður en þið sendið hana inn.
Jón Valur Jensson - 16/11/16 19:16 #
Þessa grein þarf að gagnrýna, þótt síðar verði. Og það er engin "vitleysa", að Jesús hafi risið upp frá dauðum, heldur var það margstaðfest með vitnum.