Örn Bárður og forherðingin

Það hefur áður verið minnst á það hérna á Vantrú hversu óheiðarleg ríkiskirkjan er í umræðunni um tillögur mannréttindaráðs Reykjavíkur. Málflutningur ríkiskirkjuprestsins Arnar Bárðar Jónssonar í viðtali á Bylgjunni er frábært dæmi um þennan óheiðarleika:

Fyrsti hluti

Annar hluti

Saklausi presturinn

Snemma í þessum umræðum er Örn Bárður spurður að því hvort það sé ekki eðlilegt að slíta á milli kirkju og skóla. Örn segir þá þetta:

Það er mikill misskilningur þarna á ferðinni. Nú hlýtur maður að tala um þetta út frá sjálfum sér og reynslu sinni, ég er prestur í stórri sókn í vesturbæ Reykjavíkur. Ég kem afar sjaldan í skólana. Það hefur verið kallað á mig út af slysum og dauðsföllum og eitthvað af því tagi.

Nú er þetta eflaust satt og rétt, en ef maður kíkir bara á vefsíðu kirkjunnar hans, Neskirkju, þá blasir þetta við:

Undanfarinn ár höfum við í Neskirkju boðið upp á heimsóknir í leikskóla hverfisins. Farið er einu sinni í mánuði í þá leikskóla sem þess óska. Kynntu þér hvort leikskólinn sem þitt barn er í fær heimsókn frá okkur.

Örn Bárður fer ekki reglulega í leikskóla hverfisins, það eru aðrir starfsmenn kirkjunnar. Að Örn Bárður leggi áherslu á það að hann persónulega fari ekki í skóla, og gefa þannig til kynna að kirkjan sé ekki að sækja í skólana, þegar hann veit það vel að samstarfsfólk hans er að fara reglulega í leikskóla er mjög óheiðarlegt.

Seku samstarfsmennirnir

Á heimasíðunni eru einnig tvær ársskýrslur barna- og unglingastarfs Neskirkju, og þar er hægt að fræðast meira um þessar leikskólaheimsóknir. Til að byrja með er tilgangurinn klárlega sá að fá krakkana í kirkjuna:

Starf með börnum á forskólaaldri er mjög mikilvægt en það er greinilegt í upphafi hvers vetrar að þau börn sem tengst hafa kirkjunni gegnum leikskólaheimsóknir eða sunnudagaskóla eiga mun auðveldar með að komast inn í barnastarfið í fyrsta bekk og hafa jákvæðara viðhorf til kirkjunnar.

Síðan er tekið fram að það hefur verið „yfirlýst markmið kirkjunnar að sem flestir [leikskólanna í hverfinu] þiggi reglulega heimsókn frá kirkjunni.“ Það gengur samt ekki mjög vel, þar sem „hlutfall leikskóla sem þiggja heimsóknir frá Neskirkju er með lægsta móti miðað við önnur hverfi á höfuðborgarsvæðinu.“ Sem segir okkur auðvitað að kirkjan er að sækja í leikskólana á fleiri stöðum.

Í annarri skýrslunni er sagt að ástæðan fyrir þessari dræmu þátttöku í nessókn sé sú að flestir leikskólastjórnarnir telja að „trúarlegt starf eigi ekki heima innan leikskólans“ og tekið er fram að einn leikskólastjórinn vísaði í skýrslu starfshóp Reykjavíkurborgar um Samstarf skóla og trúar- og lífsskoðunarhópa frá 2007.

En er þetta „trúarlegt starf“ sem á ekki heima inn á opinberum leikskólum?

Heimsóknirnar

Í annarri skýrslunni er þessi lýsing gefin á heimsóknunum:

Grandaborg er stærri leikskóli með 63 börn á þremur deildum og hann er rekinn af Reykjarvíkurborg. Þar er einnig mikill samstarfsvilji við kirkjuna en á leikskólanum er mjög blandaður hópur af íslenskum börnum og börnum með erlendan uppruna og því er bænahaldi sleppt við leikskólaheimsóknir. Fræðslan er þó með sama móti á báðum leikskólum, ég kenni Biblíusögur, syng með þeim söngva og læt brúðurnar mína fjalla um gildi á borð við vináttu og virðingu á hátt sem börnin hafa gaman að. Í lok hverrrar stundar syng ég fyrir þau sígildan sálm og fræði þau aðeins um uppruna þeirra og inntak.

Höfundurinn virðist telja að bænahald væri eðlilegt ef það væru ekki börn af erlendum uppruna þarna. Bænahald væri sem sagt stundað ef að einungis „innfædd“ ókristin börn væru á staðnum. Og við höfum auðvitað dæmi af því að það sé gert.

En auk þess er verið að kenna biblíusögur, syngja söngva (örugglega ekki bara söngva eins og „Allt sem er gult, gult“) og loks er sunginn fyrir þau sálmur og börnin „frædd“ um inntak þeirra. Mig grunar að það sé ansi lítill munur á þessu og bara sunnudagaskólanum. Þetta á klárlega ekki heima í leikskólum sem að eiga að vera fyrir alla, ekki bara börn kristinna foreldra.

En gleymum því ekki að það er alger misskilningur að kirkjan sé að sækja í skólana! Örn Bárður er prestur í stórri sókn og hann fullvissar okkur um að hann komi afar sjaldan í skóla!

Saklausa kirkjan

Seinna í umræðunum lét Örn Bárður falla ummæli sem að ég þurfti að hlusta nokkrum sinnum á til að sannfærast um að það væru ekki eyrun mín, heldur Örn, að blekkja mig:

Fólk áttar sig ekki á því að kirkjan er ekki baggi á ríkinu. Kirkjan þiggur ekki krónu frá ríkinu.

Rétt á eftir þessu talar hann um að ríkiskirkjan hafi „samstarfssamning“ við ríkið. Vissulega er hluti af framlögum ríkisins til Þjóðkirkjunnar vegna alræmds samnings frá 1997. En þess fyrir utan eru all nokkrar krónur sem kirkjan þiggur frá ríkinu. Árið 2009 fékk hún næstum því tvo milljarða í sóknargjöld, sem að eru framlög ríkisins en ekki félagsgjöld. Auk þess höfum við framlög til sjóða eins og Kirkjumálasjóðs og Jöfnunarsjóð sókna, litlar sex hundruð milljónir.

Forhertur eða fórnarlamb?

Það má ef til vill reyna að finna afsakanir fyrir hann Örn. Í peningamálunum er Örn Bárður eflaust bara fórnarlamb áróðurs frá ríkiskirkjunni. En þegar kemur að ásókn kirkjunnar í skóla, þá var hann líklega í besta falli einungis að ljúga með því að sleppa út því mikilvæga, svona svipað og eiginmaðurinn sem segir konu sinni að hann hafi farið út í búð eftir vinnu (en sleppir því að segja henni að stoppaði við hjá hjákonunni). Hann segir ekki beint neitt ósatt, en hann veit vel að hann er óheiðarlegur.