Að hugsa sér... Satan!

Mér þykir vænt um Karl Sigurbjörnsson og finn til með honum þessa dagana. Ég held að hann sé fínn karl og veit að hann er skoðanabróðir minn besti ef talið berst að miðlum, spákerlingum, stjörnuspeki, árulestri, heilun og öðru kukli. Svo deilum við áhuga á kristni og viljum æsku landsins allt hið besta. Ég hef því reynt að fylgjast með því sem hann segir og langar að deila því með ykkur.

Síðastliðinn vetur varð þjóðkirkjan fyrir mikilli gagnrýni vegna sóknar sinnar í skóla og fjallað var um dvínandi gengi hennar í fréttaskýringaþættinum Kompási. Herra Karli Sigurbjörnssyni biskupi þóttu vindar óhagstæðir en í prédikun 27. febrúar stappaði hann stálinu í sitt fólk og sagði: „Kristur fetar ekki veg vinsælda, valda, frægðar og almannasamsinnis. Það er leið freistarans, rógberans, Satans.“

Vegir guðs eru víst órannsakanlegir og í seinni tíð heyrist ekki oft talað um Satan. Því er mikill fengur í speki biskups og lýsingu á vegum hans. En svo ber til um þessar mundir að enn verður kirkjan fyrir ákúrum, og enn vegna aðkomu hennar að skólum. Biskup rís til varnar skútu sinni sem fyrr en vitnar í þetta sinn ítrekað í vinsældir hennar. Í útvarpsviðtali nýlega sagði hann: „Níu af hverjum tíu unglingum á fjórtánda aldursári eru í fermingarfræðslu kirkjunnar. Níu af hverjum tíu! Þetta mundi nú teljast afgerandi markaðshlutdeild.“ Og í hátíðarræðu 1. des. sl. sagði hann: „Meirihluti landsmanna vill standa við hin kristnu grunngildi og vill að þau fái enn að móta íslenskt samfélag, og það gerist ekki nema sagan sé sögð og lærð og tjáð, sagan um Jesú og boðskapinn hans góða.“

Kirkjan er þá komin á veg vinsældanna. Og ef einhver skyldi efast um mátt hennar segir biskup: „Þjóðkirkjan vill standa vörð um lýðræði og mannréttindi.“ „Níu af hverjum tíu börnum á Íslandi eru skírð og fermd, vegna þess að foreldrar þeirra vilja það! Kirkjan er skuldbundin því að styðja þá til að sinna hlutverki sínu að miðla trú og sið. Ég hvet alla foreldra og þau sem ábyrgð bera á börnum og unglingum að minnast ábyrgðar sinnar í þessum efnum.“ Hér talar úr valdastóli, í beinni útsendingu til þjóðarinnar, herra sjálfrar þjóðkirkjunnar, sem er vinsæl og nýtur almannasamsinnis.

En hægan. Gengur biskup nú á guðs vegum? Spólum til baka: „Kristur fetar ekki veg vinsælda, valda, frægðar og almannasamsinnis. Það er leið freistarans, rógberans, Satans. Jesús segist hafa séð Satan falla af himni eins og elding. Hann vísar þar í sögnina fornu um fall engilsins, sem hrokaðist upp og féll. Þar er rót og upphaf hins illa. Sú freisting getur fylgt því að njóta velgengi í trúnni. Hrokinn. Að hafa allt á hreinu, og alls kosta, og þykjast Guði jafn. Treysta á eigin trú og góðan ásetning, bakhjarla heimsins, vinsældir lýðsins. Á það er ekki að treysta.“

Hrokinn, já. Er hann nokkuð að finna hjá biskupi? Í hátíðarmessunni sagði hann: „Ef börnin fá ekki lengur að heyra sögurnar af Jesú og læra boðskap hans, þá verða þau ekki aðeins ólæs á menningu og sögu þjóðarinnar, sem væri sannarlega menningarlegt stórslys, heldur verða þau blind á birtu þess orðs og anda sem eitt megnar að lýsa, leiða og blessa í gleði og sorg, í lífi og í dauða.“ Aðeins trúin á guð kristinna megnar þetta.

En ef menn deila nú ekki þessari trú með Karli? Um það hefur hann sagt: „Ekkert foreldri getur varið barn sitt fyrir ágengni þess ofstækis sem helst sækir að þeim hjörtum og sálum sem ekki hafa fengið næringu trúar, ekki hafa fengið viðmið helgra sagna og helgrar iðkunar og ein megna að hamla gegn áhrifum sálardeyðandi og mannskemmandi guðleysis og vantrúar.“ Trúin ein lýsir og leiðir en trúleysið er sálardeyðandi og mannskemmandi. Og í eldræðunni í febrúar sagði hann kristna trú: „Mikilvægasta erindi, merkasta boðskap í heimi, og sem er kraftur Guðs til hjálpræðis. Og trú vor, hún er siguraflið og hefur sigrað heiminn.“ Ekki er hógværðin að sliga manninn.

Þegar þetta er skrifað leggst Friðarsúla Johns Lennons í dvala. Hún er kennd við lag hans „Imagine“ (Hugsaðu þér). Í textanum biður Lennon menn að sjá fyrir sér heim án trúar, ekkert víti í neðra, aðeins himinn í efra og að allir geti lifað í friði. Biskup kallar slíkar hugmyndir „hatramma og þröngsýna heimshyggju sem hamast gegn trú í sérhverri mynd.“

Ég fer ekki lengra í guðfræði eða rannsóknum á Satans vegum og biskups en óska þeim og landsmönnum öllum gleðilegra jóla. Að lokum má vona að hýrni yfir körlum og konum við lestur brots úr þarsíðustu jólaprédikun biskups. Því er ég nær alveg sammála.

„Grýlur og jólasveinar eru í besta falli leikur, skemmtun. Allir hafa gott af því að bregða á leik. Ég hef oft leikið jólasvein. En ég trúi ekki á jólasveininn, fremur en nokkur heilvita, fullorðin manneskja. Það er munur á leik og alvöru. Börnin skynja það. Börn læra að greina milli sannleika og blekkinga. Þau þekkja leikinn og ævintýrið. En þau vita líka hvað er satt og heilt. Það er mikil synd þegar hinir fullorðnu gera þar ekki greinarmun á, og rugla börn beinlínis í ríminu. Jólaguðspjallið er heilagur sannleikur.“