Lögbrjótar, brjálæðingar og bingó

Það er alveg agalega þægilegt eftir nokkurra daga til margra mánaða vinnustrit að komast í helgarfrí eða orlof - til að slaka aðeins á, ferðast innan jafnt sem utan lands eða sinna ýmsum áhugamálum s.s. lestur, list eða leik.Einnig er gott að brjóta aðeins upp hina föstu vinnurútínu með stökum frídögum, einsog 17. júní, verslunarmannahelgin, 1. maí - dögum sem skipta okkur öllu máli - eða fá aukalegt álag á launatímann ef maður er í vissum störfum, t.d. aðhlynning, verslun, þjónustu o.s.frv.

Síðan væri ágætt ef við fengum svo að útdeila sjálf einhverjum 10 hátíðardögum yfir árið ef okkur skyldi þóknast þannig, s.s. sínum eigin afmælisdegi eða annarra.

Til að mynda myndi mér ekki finnast amalegt að fá 90% launaálag í vinnunni á afmælisdeginum mínum þann 25. september, á dánardegi Dimebag Darrel þann 8. desember eða fyrsta föstudegi á nýju ári til að fagna útgáfu Morning Star með Entombed - eða á öllum þessum dögum ef mig langar. Það væri ekki heldur amalegt að hafa heimtingu að fá frí á þessum dögum og fagna þeim á þann hátt sem manni dettur í hug, kannnski með smá þungarokki og bjórsumbli.

En við búum í þjóðfélagi þar sem lúther-evangalískt trúfélag er sérstaklega verndað í stjórnarskrá þjóðarinnar, þjóðfélagi þar sem ríkistjórnin byrjar sitt starfstímabil á kristilegri messu, þjóðfélagi með spes kirkjumálaráðherra og þjóðfélagi sem hefur sérstaka helgidagalöggjöf tileinkuð ríkiskirkjunni. Lög sem eiga að sjá til þess að ekki heyrist tíst á meðan bænahaldi og öðru trúarrunki stendur.

Vissulega hefur slaknað allverulega á þessari trúarlagalegu frekjukló, þó sér í lagi á höfuðborgarsvæðinu. En það er bara svo ótrúlegt að þessum lögum hefur ekki verið breytt eða eytt. Hvað með fólk einsog mig sem hefur lítinn áhuga á því að halda hátíðlega uppá þessa daga:

1. Sunnudagar, annar dagur jóla, nýársdagur, skírdagur, annar dagur páska, uppstigningardagur og annar dagur hvítasunnu.

2. Föstudagurinn langi, páskadagur og hvítasunnudagur.

3. Aðfangadagur jóla frá kl. 18.00 og jóladagur til kl. 6.00 að morgni næsta dags.

Mörgum þætti skárra að sjá föstudag eða laugardag í staðinn fyrir sunnudag. En lausnin felst ekki í að bjóðast til þess að bæta við helgidögum, setja Ramadan, Lamnas, Hanúka eða aðrar trúarlegar hátíðir inní helgidagalöggjöfina, heldur að leyfa fólki að ráða þessu sjálft.

Hvað hefur þetta fólk á móti bingó?

Föstudaginn 21. mars sl. stóð Vantrú fyrir oggusmárri samkomu á Austurvelli þar sem boðið var uppá heitt kakó, kleinur og bingó. Viðbrögðin voru ekki á verri endanum, þarna töldu sumir - og telja enn - að um fádæmalausa frekju og athyglissýki var að ræða; guðlast, lögbrot, siðleysi et cetera. Mér er fyrirmunað að skilja hvað þetta fólk hefur á móti heitu kakó, kleinum og bingó.

Maður spyr sig samt, hvernig ætli viðbrögðin hefðu verið ef Samtökin´78, Ásatrúarfélagið eða Fríkirkjan hefðu staðið að þessu? Hefðu viðbrögðin verið einhvernmegin á þá leið að þarna væru þessir “helvítis kynvillingar að vekja á sér athygli eina ferðina enn, er ekki nóg fyrir þetta pakk að hafa þessa glysgöngu þarna í staðinn fyrir að flagga einhverju hommalegu bingói á Austurvelli - geta bara hrært í kakóinu heima hjá sér"; að þessir “bölvuðu heiðingjar geta bara blótað á laun frekar en að vera með þessa fádæmalausa bingófrekju”; jafnvel að “þetta frjálslynda, kristna hommahyski á bara að framfylgja lögunum í stað þess að trufla helgihald Þjóðkirkjunnar með glymjandi bingói, hávaðinn var sérstaklega ærandi þegar þau svo smjöttuðu og sötruðu á kleinunum og kakóinu að það heyrðist ekki í Hallgrímskirkjuklukkunun klukkan tvö! Þvílík hneisa!”

En hver var tilgangurinn með bingói Vantrúar á Austurvelli? Tilgangurinn var af tvennskonar toga; a) Að spila bingó í blíðunni. Og meira í framhjáhlaupi en alvöru að b) vekja athygli á einu einkennilegasta orðalagi í íslenskri löggjöf:

2. Á helgidögum skv. 2. og 3. tölul. 2. gr. er eftirfarandi starfsemi óheimil:

a. Skemmtanir, svo sem dansleikir eða einkasamkvæmi á opinberum veitingastöðum eða á öðrum stöðum sem almenningur hefur aðgang að. Hið sama gildir um opinberar sýningar og skemmtanir þar sem happdrætti, bingó eða önnur svipuð spil fara fram. # (feitletrun höfundar)

Það merkilega við þetta að þessi lög voru eitthvað rýmkuð árið 2005, en þessi tiltekna og vitlausa klausa fékk að halda sér.

Bingó fær uppreisn æru

Ef það er eitthvað sem virkir innlendir, vefvafrarar geta stólað á í þessum skeikula heimi eru það vægast sagt einkennileg og á köflum vafasöm viðbrögð Moggabloggara. Svo það kom skemmtilega á óvart hvað viðbrögðin fyrir þessum gjörningi Vantrúar voru frekar jákvæð. Vonandi að Moggabloggarar fyrirgefi þessum fordómum mínum. En þau stafa af þeim frekar einsleitum skoðunum sem manni finnst stundum einkenna bloggara á fyrrgreindum vettvangi. En þegar þessi frétt birtist um bingóið á föstudaginn virtust flestir vera sammála því að þessi helgidagalöggjöf er kjánaleg, jafnvel jafn asnaleg og guðlastalögin:

125. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940

Hver, sem opinberlega dregur dár að eða smánar trúarkenningar eða guðsdýrkun löglegs trúarbragðafélags, sem er hér á landi, skal sæta sektum eða [fangelsi allt að 3 mánuðum].1) Mál skal ekki höfða, nema að fyrirlagi saksóknara.

Að benda á ártal dagsins í dag til að undirstrika fáránleika þessara laga er næstum orðin klisja. En það er árið 2008. Það er 21. öldin - síðast þegar ég vissi - en samt eru þessi og önnur forneskjuleg lög í gildi. Sumir benda á að þessi lög séu töluvert óvirk en eru nauðsynleg til vonar og vara. Vonar og vara fyrir hvað?

Svona svipað og fjárhættuspil er bannað samkvæmt lögum (XX. kafli almennrar hegningarlaga frá 1944, grein 181-184), en spilakassar er ókei, stöku pókerspil fínt (nema stundum) og lítið hægt að gera við veðmálum á netinu. En samt eru viðurlög á einstaklinga fari valdsumboðið eftir einhverjum duttlungum eða geðþótta og hnekkir á einhverjum.

Svo veit ég ekki betur en svo að stór hluti af lagabálknum Jónsbók frá 1281 sé enn í gildi, svo það er feykinóg lögbundið af ólögum sem ekki er hægt að bæta upp með því að bæta við, heldur væri okkur gerður góður greiði með því að skipta þeim út fyrir önnur og betri lög sem hæfa því upplýsta fjölmenningarsamfélagi sem við lifum í.