Nśtķmalegir gušfręšingar halda žvķ fram aš allt ógešiš ķ Gamla-testamentinu sé ekkert ógešslegt, žvķ aš sjįlfsögšu verši aš lesa žaš ķ ljósi Krists. Hafi mašur orš Jesś aš leišarljósi gegnum žessi trśarrit Gyšinga öšlist mašur skilning į žvķ hvaš žarna sé raunverulega veriš aš meina.
Ķ ljósi Krists veršur sköpunarsagan aš ljóšręnu myndmįli, žótt ekki hafi Jesśs minnst į žaš einu orši. Og bošoršin 10, jafn gölluš og žau eru į męlikvarša okkar nśtķmamanna, geta įfram veriš leišarvķsir eftir ritskrżngar mannsins frį Nasaret, žótt djśpt sé į žeim ķ Nżja-testamentinu.
En hvaš meš alla žį sem lifšu og dóu milli žess sem Mósebękur voru settar fram og žar til Jesśs kom og ritskošaši? Fimmbókin er eitthvaš ķ ętt viš žaš aš vera žśsund įrum eldri en Jesśs og žvķ all margar kynslóšir sem ekki fengu aš vita aš lesa ętti žetta ķ ljósi Krists. Allt žetta fólk hefur žvķ vęntanlega bara fariš eftir žvķ sem žarna stendur og hegšun žess dregiš dįm af žvķ. Nornir hafa veriš drepnar og lķka žeir sem söfnušu eldiviši į hvķldardaginn. Synir manna hafa žurft aš greiša fyrir kjafthįttinn ķ sér meš lķfinu og enginn frįskilinn mįtt giftast aftur, né nokkur hafa mök viš hann.
Hvers įtti žetta fólk aš gjalda?
En svo kom Jesśs og reddaši mįlunum. Allir gįtu oršiš sišfešilegar hįgęšalķfverur eftir aš hann arkaši um grundu. Eša hvaš? Nornir voru brenndar mörgum öldum eftir dauša hans og žaš af kirkjunni sem kenndi sig viš hann. Hvaš į žaš aš žżša? Voru gušfręšingarnir fyrir fimm hundruš įrum ekki aš skilja bošskapinn?
Eša getur veriš aš gušfręšingar nśtķmans séu bara bśnir aš seilast of langt ķ endurtślkun og skrumskęlingu žessarar bókar sem alltaf žarf aš halda į lofti? Getur veriš aš žessir tilburšir žeirra ķ nśtķmanum séu lķfróšur trśarbragša sem ekki eru ķ neinum takti viš sišferši ķ stöšugri framför? Hvers įtti fólkiš ķ hinum kristnu löndum aš gjalda allan žennan tķma žar til nśtķmagušfręšingarnir tóku til starfa?
Sį sem skošar mįliš gagnrżnum augum kemur aušveldlega auga į aš trśin er ekki stikkfrķ į męlikvarša skašseminnar. Hśn er žvert į móti uppsprettan.
Ég hef stundum lķkt žessu viš sjśkdóm, į žann hįtt aš trśin sjįlf sé veiran, bošunin smitleišin og trśarhegšunin sjśkdómseinkennin. Įn trśarinnar fęri trśarhegšunin ekki fram, įn trśarinnar feršušust menn ekki meš höfušuš fullt af ranghugmyndum gegnum lķfiš. Žaš er ķ krafti žessara ranghugmynda sem menn pynta börn, hafna vķsindunum og vilja śthżsa žeim śr menntakerfinu. Įn trśarranghugmyndanna myndu menn ekki setja hömlur į notkun getnašarvarna, brenna nornir, leggjast gegn notkun svęfingalyfja, fordęma eldingavara, draga žį fyrir rétt og jafnvel drepa sem halda fram heimsmynd sem fer ķ bįga viš heimsmynd trśarbragšanna. Slķk er skašsemi trśarinnar.
Fótboltabullur koma mįlinu ekkert viš, nema hęgt sé aš sżna fram į aš fótbolti valdi ranghugmyndum um heiminn aš bullugangur sé žvķ óhjįkvęmilegur. Reyndar gagna ķžróttakappleikir śt į aš skipta fólki nišur ķ viš og žeir og innan žeirra hugmynda fęr svo óraunsę og nęstum sjśkleg įst į okkur og fyrirlitning į žeim aš grassera. En flestir įtta sig žó į žvķ aš žarna er ašeins um leik aš ręša, allt er žetta ķ žykjustunni og andśšin į andstęšingnum nęr ekki śt fyrir kappleikinn sjįlfan. Ķžróttakappleikir eru simśleruš strķš sem standa yfir örfįa klukkutķma og į eftir eru allir vinir. Bullurnar eru aš sjįlfsögšu aš taka žetta lengra, blanda sér ķ mįliš ķ sķnum eigin kappleik utan allrar ķžróttamennsku.
Ef menn gętu umgengist trśarbrögšin sķn sem žykjustuleik, droppaš sjįlfri trśnni og tekiš žįtt ķ athöfnunum og trśarhegšun į léttvęgum og alvörulausum forsendum, vęri ef til vill hęgt aš lķkja žessu saman. Reyndar gerir fullt af fólki akkśrat žetta, t.d. vel flest fermingarbörnin sem nota trśarkerfiš til aš komast ķ feit mįl, en atvinnutrśmennirnir hamra į žvķ aš įstunda skuli žetta allt ķ fślustu alvöru, trśa ķ raun. Og žar liggur skašsemin.
Gušfręšin, eins og hśn er praktķseruš į Ķslandi er ekki eins óhįš kirkjunni og žś lętur ķ vešri vaka. žetta er ķ raun prestaskóli, žar sem menn lęra t.d. aš tóna og žaš ķ B.A. nįminu. Hvaš į žaš aš fyrirstilla? Ekki reyna aš halda žvķ fram aš gušfręšinįmiš fram aš B.A. sé ekki biased og stušli ekki beinlķnis aš žvķ aš śtskrifa kandķdata til prestsstarfa. Žvķ mišur bitnar žessi eiginleiki gušfręšimenntunarinnar į nįminu og rśir žaš fręšileik sķnum, žvķ gušinn er alltaf žarna sem frumforsenda og allar rannsóknirnar snśast um aš komast aš vilja hans og skilja meint fyrirheitin. Menn rįšast ekki fręšilega aš mżtum žeim sem kristindómurinn heldur į lofti, heldur gangast upp ķ žeim.
Ef žetta vęri fręšilegt nįm myndu menn žurfa aš rįšast aš grundvallarspurningunni um tilvist gušsins įšur en žeir gętu fariš aš gefa sér eitthvaš ķ žeim efnum. Hafa menn svaraš žeirri spurningu? Nei, žetta er frumforsenda sem allt sem į eftir kemur byggir į, upprisa Jesś og kraftaverk, jafnvel meyfęšing. Žaš aš gera rįš fyrir slķkum brotum į nįttśrulögmįlunum į sér eingöngu forsendur ķ žvķ aš menn hafa fyrst gefiš sér žį nišurstöšu aš gušinn sé til og hafi žarna veriš aš verki. Hęttuleg ranghugmynd og móšgun viš alla fręšimennsku.
Žetta er mjög einfalt: Guš skipti um skošun. Hann var ekki fullkomnari en svo aš Gamla testamentiš gekk ekki upp og žvķ skrifaši hann Nżja testamentiš.
Segšu gušfręšingunum žaš. Ég hef ekki heyrt žį fordęma Gamla-testamentiš, heldur hvetja žeir til lesturs žess ķ ljósi Krists, sem segist sjįlfur ekki vera kominn til aš afnema heldur uppfylla.
Allt eru žetta mannasetningar, forneskjuleg valdnķšsla ķ nafni einhvers gušdóms. Ef gušfręšingar gętu bara séš žetta fyrir žaš sem žaš er myndi mörgum vandanum verša bolaš burt śr samfélaginu, t.d. vandanum sem snżr aš menntakerfinu og kennslu ķ raunvķsindum. Eyšnivanda Afrķkužjóša yrši reddaš meš žvķ aš įherslum kažólskra yrši śthżst. Börn ķ Sušur-Kongó myndu geta um frjįlst höfuš strokiš, žvķ forsprakkar kristindómsins žar gętu fallist į aš andaśtrekstur Krists ķ Nżja-testamentinu eru ekki annaš en mżtur og gošsagnir, byggšar į fįfręši žeirra er ritušu óskapnašinn.
Trśarhugmyndir žęr sem Biblķan heldur į lofti eru margar hverjar skašlegar og tķmi til kominn aš gušfręšingar ķ upplżstu nśtķmasamfélagi fari aš fallast į žaš og berjast gegn skašseminni viš hliš okkar.
Sęlt veri fólkiš..
Ég held, Birgir, aš žaš sem Khomeni hafi veriš aš segja meš fótboltabullulķkingunni sé eitthvaš ķ ętt viš 'dęmiš ekki bókina af kįpunni'. Įkvešnar reglur og bošskapur eru kannski ekki śt ķ hött žó aš žeir sem hvaš mest lįta į sér bera ķ įhangendahópnum séu vitleysingar upp til hópa. Žannig ętti kannski ekki aš dęma fótboltann eftir fótboltabullunum - en miklu heldur hinum sem spila leikinn af alvöru og vilja nį įrangri.
Ef viš lķtum į kristna trś sem leik sem viš getum spilaš žį eru žaš kannski ekki endilega žeir sem tala mest sem viš ęttum aš hlusta į. Frekar ęttum viš aš lķta į žį sem lįta verkin tala - t.d. Jesś Krist sem vildi öllum mönnum gott eitt. Hann spilaši žennan leik af alvöru og vildi nį įrangri. Hann spilaši žennan leik til aš kenna okkur įkvešnar reglur.
Svo verš ég aš vera ósammįla žér ķ ummęlum žķnum um žessar annars įgętu reglur sem upphaflega voru settar. Žś segir aš bošoršin séu gölluš į męlikvarša okkar nśtķmamanna - en eigum viš ekki aš rifja žau ašeins upp?
Mér žykja žessar reglur bara nokkuš stašfastar. Ef žś horfir framhjį reglunum sem lśta beint aš trśnni žį eru žęr veraldlega sem eftir standa bara įgętis męlikvarši į siši og reglur ķ nśtķmasamfélagi. Mér finnst allavega ekki ķ lagi aš ljśga, stela, svķkja, drepa, vera grįšugur eša svķvirša foreldra mķna.
Ef viš skošum reglurnar svo ķ hinu aldręmda ljósi Krists žį slengdi hann žessu öllu saman ķ eina (tvöfalda) reglu: Elska skaltu Guš žinn af öllum krafti - og nįungann skaltu elska eins og sjįlfan žig. žetta svona beisikklķ koverar hinar tķu žvķ ef žś fylgir žessari reglu muntu sjįlfsagt ekki stela, ljśga, svķka, drepa o.s.frv.
Ég sé ekki aš žessar reglur séu į nokkurn hįtt skašlegar heldur žvert į móti - ef menn fygldu žessum reglum žį vęri samfélagi betur statt en žaš er ķ dag. En žaš er nś žannig aš fólk er frjįlst og sama hvaša reglur mašur setur - žeim er hverjum og einum ķ sjįlfsvald sett aš fylgja, tślka og bla bla bla..
Hafšu žaš svo lķka ķ huga - hvort sem žś nota ljós Krists til aš lesa bokina eša bara 40W standlampa - aš Biblķan er ekki skrifuš eins og venjuleg skįldsaga. Žaš mį vel vera aš žetta sé allt skįldaš sem er ķ bókinni - en hśn er a) skrifuš fyrir all nokkuš mörgum įrum sķšan b) skrifuš ķ allt, allt, allt öšrum menningarheimi en ég og žś höfum alist upp ķ c) skrifuš af mörgum mönnum d) full af myndlķkingum sem veršur aš skoša ķ samhengi - hvort svo sem žaš er ljós Krist eša bara almenn skynsemi
Aušvitaš viljum viš ekki pynta ungabörn eša hafna vķsindum - get a grip of yourself.
Svo ef žś skošar vķsindin ķ réttu ljósi - žį hljóta žau (eins og allt hitt) aš vera komiš frį Guši ;)
Žś segir aš bošoršin séu gölluš į męlikvarša okkar nśtķmamanna - en eigum viš ekki aš rifja žau ašeins upp?
Jį, endilega gerum žaš. Fyrsta bošoršiš er t.d. klįrlega brot į trśfrelsisįkvęšum stjórnarskrįrinnar. Mig furšar oft žessi blįeyga afstaša trśmannsins til žessa texta. Žetta skal vera gott og blessaš, hvaš sem žaš kostar.
Auk žess er enduroršun žķn į bošoršunum ekki alls kostar rétt. Žś segir:
Fylgdu einum Guši
Žetta bošorš hljóšar ekki upp į aš fylgja bara einhverjum einum guši, heldur alveg įkvešnum guši. En jafnvel žótt žetta kvęši bara į um einhvern einn guš vęri žaš móšgun viš fjölgyšistrśarbrögš og žį sem hafa kosiš aš fylgja engum.
Minnstu žess aš taka pįsu, einn dag ķ viku
Žarna er ekki veriš aš tala um aš hvķlast bara einhvern einn dag ķ viku, heldur er žaš hvķldardagurinn sjįlfur sem er ķ hśfi, sabbath - laugardagur. Ekki nóg meš aš kristnir fari ekki eftir žessu, žį bannar žetta ķ raun fólki aš vinna vinnuna sķna į žessum tiltekna vikudegi, žrįtt fyrir aš störf žeirra séu samfélaginu naušsynleg.
Virtu foreldra žķna (og fjölskyldu)
Ömurleg sišfręši. Af hverju ętti mašur aš virša fólk fyrir žaš eitt aš žaš gat mann af sér? Eiga ekki foreldrar, eins og annaš fólk, aš įvinna sér viršingu barna sinna, koma vel fram viš žau og žar fram eftir götum. Žetta įkvęši gušsins hljóšar upp į skilyršislausa viršingu, hvort sem foreldrarnir eiga hana skiliš eša ekki. Sišlaust helvķti bara.
Ekki vera drusla
Af hverju mį ég ekki vera drusla ef ég kżs mér žann lifnaš? Ef drusluhįttur minn skašar ekki annaš fólk get ég ekki séš aš nokkrum komi žaš viš hvernig ég ver lķfi mķnu.
Bošoršin um aš ekki skuli ljśga og stela geta ekki gilt absólśt, žvķ žaš munu endalaust koma upp tilvik žar sem naušsyn brżtur žessi lög. Oft hafa veriš tekin dęmi um slķka naušsyn į žessum vef, t.d. ašstęšur sem kalla eftir lygi, žvķ velferš margra getur veriš ķ hśfi. Ef žś hefšir vitaš aš Önnu Frank og fjölskyldu ķ seinna strķši, hefširšu vķsaš į žau bara af žvķ aš ķ bošoršunum stendur aš mašur skuli ekki ljśga? Myndiršu lįta börnin žvķ svelta ķ staš žess aš stela, ef įstandiš vęri žannig aš grįšugir stóreignamenn vęru bśnir aš sölsa allt undir sig og vęri skķtsama žótt allir ašrir en žeir, vinir žeirra og fjölskyldur fęrust śr hungri?
Žessi boš geta gilt viš almennar ašstęšur og sjįlfsagt aš móta sišferši sitt į žann hįtt aš vera hreinskilin og heišarleg manneskja, en žaš rķkir ekki slķkt įstand alltaf og alls stašar.
Prestar landsins męttu svo lķka huga sérstaklega aš bošoršinu um lygina žegar žeir ryšjast inn ķ skólana til aš fylla börn okkar af lygažvęlu. En bķddu ašeins, bošoršiš segir reyndar ekkert um žaš aš ljśga almennt, heldur ašeins aš bera ekki ljśgvitni gegn nįunga sķnum, ž.e. ekki ljśga sökum upp į fólk. Viš getum öll tekiš undir žaš, ekki satt? Segšu biskupnum žķnum svo aš hętta aš halda žvķ fram aš trśleysi valdi sišleysi, žaš er aš bera ljśgvitni gegn nįunga sķnum.
Ég held aš Birgir geri of mikiš śr gildi trśarbragša ķ mannkynssögunni. Ég held aš žegar ein žjóš rįšist į ašra komi žaš lķtiš trśarbrögšum viš. Ég held aš pólitķk spili žar stęrri rullu žó aš stundum sé žetta tvennt samtvinnaš. Žaš aš tveir menn deili, aš mašur pynti barn, aš žrjótar fremji hręšilega glępi, kemur žaš ekki trśarbrögšum viš. Sumt į sannarlega viš, en žaš ķ algerum undantekningartilfellum. T.d ķ ritśölum "frumstęšra" ķ Afrķku og Bandarķkjunum. En vilji Birgir dęma kristindóminn śt frį Fjölskyldu įstarinnar eša séra Jim Jones žį er žaš hans mįl. Birgi er aš ķ sjįlfsvald sett hvort hann nennir aš kynna sér hugšarefni sķn żtarlega. Ef hann nennir ekki aš kynna sér hugšarefni sķn, žį undrast ég įkafa hans ķ aš višhafa skošanir į žeim
o-o-o-o-o-o-o
Fiffi kom meš innlegg sem ég er ósammįla. Ég er ekki sammįla honum um aš guš hafi skrifaš Gamla Testamanntiš eša žaš nżja. Gamla Testamentiš er safn rita gyšinga sem er ritaš į mörghundruš įrum. Nżja Testamentiš er skrifaš af fjölmörgum hópum/höfundum. Gušspjöllin eru t.d rituš af litlum hópum gyšinga sem notušu žau sem tęki til aš višhalda sérkennum sķnum ķ óvinveittu umhverfi. žeir sem halda fram aš "gušspjallamennirnir" hafi skrifaš gušspjöllin hafa einfaldlega rangt fyrir sér. Žau eru skrifuš 100 - 200 įrum eftir meinta krossfestingu Jesś.
Žegar svo biblķunni er safnaš saman er eitt gušspjall skiliš śtundan. Gušspjall sem žó er mikiš af vöxtum og rķkt af innihaldi. Tómasargušspjall. Įstęšan: Žar er krafist gušsrķkis ķ ŽESSU lķfi. Ekki ķ nęsta lķfi. Žess er krafist aš réttlęti eigi aš koma NŚNA ekki žegar mašur er daušur. Žetta var nįttśrulega hęttuleg hugsun og var žessvegna śtskśfaš śr biblķunni.
Fiffi fór lķka mikinn ķ tślkunum į bošoršunum 10. Nś ętla ég aš eyšileggja svolķtiš fyrir Fiffa. Ég varš fyrir žónokkru įfalli žegar ég komst aš žessu. Žetta er įstęšan. Žegar biblķa hinna kristnu var safnaš saman var mikil įgrenningur um aš hvort gamla testamenntiš ętti yfir höfšu aš vera inn ķ hinum kristna kannón. Žaš nįšist samt ķ lokin eftir miklar deilur. Gefum okkur nś aš gamla testamenntinu hefši veriš hennt śt eins og Tómasargušspjalli, žį hefšum viš engin bošoršin 10. Ekkert til aš rķfast yfir.
Svona ķ lokin žį eru žekktir samningar sem eru töluvert eldri en bošoršin 10. Samningar milli lķtils konungs til sterkari konungs. (en urmull lķtilla konungsrķkja var ķ frjósama hįlfmįnaunum žegar gamlatestamentinu er safnaš saman ķ munnlegri geymd). Žessir samningar eru ķ 10 lišum og eru aš uppbyggingu nįnast samhljóša bošoršunum 10. Ķ staš fyrsta bošoršsins er komiš eitthvaš į žessa leiš. 1) konungur noname er ašalkonungurinn og ég skal engan annan konung hafa. 2) Žś skalt ekki leggja nafn noname viš hégóma 3) Osfr.... Ķ staš gušs er s.s konungur sem er ęšri žeim sem undirgengst samninginn.. Bošoršin 10 eiga žvķ eldri fyrirmynd ķ žessum samningum sem nįnast er alveg vķst aš höfundur bošoršnna 10 hafi vitaš af.
-o-o-o-o-o-o-o-
Birgi til glöggvunar žį lęrši ég žetta į fyrsta įri, fyrstu önn ķ gušfręšideild HĶ.
Ég held aš žegar ein žjóš rįšist į ašra komi žaš lķtiš trśarbrögšum viš. Ég held aš pólitķk spili žar stęrri rullu žó aš stundum sé žetta tvennt samtvinnaš. Žaš aš tveir menn deili, aš mašur pynti barn, aš žrjótar fremji hręšilega glępi, kemur žaš ekki trśarbrögšum viš.
Óttalegur śtśrsnśningur er žetta. Ég hef hvergi haldiš žvķ fram aš allt svona atferli sér trśarbrögšum aš kenna. Ég hef hins vegar bent į barnapyntingar žar sem trś og trśarbrögš spila alla rulluna. Betra vęri aš žś tękir į žvķ sem ég tala um og svarašir žvķ hvort žaš tiltekna dęmi geti veriš til marks um skašsemi trśarhugmynda.
Hęttu aš gera mér upp skošanir.
Smį višbót handa Birgi.
Ég lęrši einnig um grķšarlega spennandi kenningar um "gošsöguna um Jesś". Nokkuš sem ég hvet hann til aš kynna sér.
Og af žvķ aš žaš eru pįskar:
Ķ įfanga sem fjallaši um ritunartķma Nżja Testamentisins var sannarlega fariš ķ hluti eins og vandamįliš meš upprisuna. Hvaš geršist? Var lķkinu af Jesś stoliš? Hvernir stįlu žvķ og til hvers? Stįlu lęrissveinarnir lķkinu til žess aš višhalda stemningunni sem skapašist viš kenningar Jesś?
Margir fręšimenn telja aš hugmyndin um framhaldslķf sé grundvöllur fyrir žvi hve aušveldlega kristni nįši fótfestu į tķmum frumkirkjunnar. Hugmyndin var tiltölulega nż į žessum tķma.
Getur žaš veriš aš Barrabassi, moršingja į rómverskum hermanni hafiš veriš sleppt fyrir gyšingakennara sem olli umstangi? fręšimenn eru į einu mįli aš žaš hafi veriš ŚTILOKAŠ. Sagan er skįlduš.
-o-o-o-o-o-o-
Hvaš varšar nįmiš ķ gušfręšideild HĶ žį er ég afar įnęgšur meš žaš. ķ undantekningartilfellum var nįmiš kristnibķasaš. Ég gat t.d hagaš nįmi mķnu žannig aš ég fékk grķšarlega góšan undirbśning fyrir hvaša framhaldsnįm sem er. Ķ gušfręši hittast mannkynssaga og heimsspeki. Žetta fatta örugglega ekki allir.
Vissulega eru žarna fólk sem vill verša embęttismenn rķkiskirkjunnar. Žaš hagar sķnu nįmi eftir sķnum hugšarefnum. Vonandi vegnar žvķ vel.
Persónulga vildi ég sjį aš gušfręšideildin vęri eingöngu fyrir fręšimennsku og rannsóknir į trśarbrögšum og aš rķkiskirjan sęi um menntun į starfsfólki sķnu žar sem žaš į viš. Aš sérstakur prestaskóli vęri stofnašur.
Ég hef hvergi haldiš žvķ fram aš allt svona atferli sér trśarbrögšum aš kenna...Hęttu aš gera mér upp skošanir.
Žessar Vantrśarbullur eru svo sjįlfhverfar aš žaš er ekki oršum į žęr eyšandi. Žeir gefa sér alltaf forsendurnar fyrirfram og žykjast svo vilja ręša mįlin. Svo žegar žeim er bent į vitleysuna, žvęla žeir og žręta fyrir. Segja fólk hafi misskiliš sig eša aš svona og svona hafi hafi žeir ekki meint meš oršum sķnum. Žeir skilja skilja sem ekki žaš sem žeir eru aš skrifa eša eiga ķ erfišleikum meš aš orša hugsanir sķnar.
Sammįla Magga. Ég rżndi ķ upphafsinnlegg Birgis og fann ekki žessa tengingu sem hann segir mig horfa framhjį.
"Ég hef hvergi haldiš žvķ fram aš allt svona atferli sér trśarbrögšum aš kenna. Ég hef hins vegar bent į barnapyntingar žar sem trś og trśarbrögš spila alla rulluna"
Ég er žvķ ekki aš gera Birgi upp skošanir.
Žessi įsökun er žvķ marklaus.
Af hverju ętti mašur aš virša fólk fyrir žaš eitt aš žaš gat mann af sér? Eiga ekki foreldrar, eins og annaš fólk, aš įvinna sér viršingu barna sinna, koma vel fram viš žau og žar fram eftir götum... Sišlaust helvķti bara.
Ég held aš sį sem skrifaši žessi orš sé eitthvaš illa upplagšur. Vona žaš bara. Fjölskylda er fyrsta fyrirtęki fólks, žaš eru stór śtgjöld, nżjar skuldbingingar og mikil įbyrgš. Börnin eru svo hornsteinninn, žaš sem gefur žessu öllu gildi.
Maggi, žś klippir veigamikinn hluta śr tilvitnuninni (ég feitletra žaš sem žś sleppir hér fyrir nešan).
Ömurleg sišfręši. Af hverju ętti mašur aš virša fólk fyrir žaš eitt aš žaš gat mann af sér? Eiga ekki foreldrar, eins og annaš fólk, aš įvinna sér viršingu barna sinna, koma vel fram viš žau og žar fram eftir götum. Žetta įkvęši gušsins hljóšar upp į skilyršislausa viršingu, hvort sem foreldrarnir eiga hana skiliš eša ekki. Sišlaust helvķti bara.
Stundum er ķ lagi aš klippa ķ sundur tilvitnanir, en žegar veigamikill partur af röksemdarfęrslu žess sem žś vitnar ķ hverfur viš žį klippingu getur žaš varla talist ešlilegt. Venjan er aš klippa burt žaš sem ekki skiptir mįli. Žś klippir burt ašalatrišiš!
"Žetta įkvęši gušsins hljóšar upp į skilyršislausa viršingu, hvort sem foreldrarnir eiga hana skiliš eša ekki".
Er einhver ósammįla žvķ aš žetta įkvęši sé "sišlaust helvķti"?
Virtu foreldra žķna og fjölskyldu" sem reyndar įšur fyrr var Heišra skaltu föšur žinn og móšur" er tślkaš sem skilyršislaus hlżšni". Svona tślkanir meš neikvęšum formerkjum dęma sig sjįlfar. Tónninn ķ žessum skrifum er lķka kapķtuli śtaf fyrir sig, hlašiš inn neikvęšum lżsingaroršum ķ žeim eina tilgangi styrkja enn neikvęšari vinkill į hlutina. Žannig aš fella śr versta rausiš er nś bara aš hlķfa lesendum viš endurtekningu į markleysunni.
„Virtu foreldra žķna og fjölskyldu" sem reyndar įšur fyrr var „Heišra skaltu föšur žinn og móšur" er tślkaš sem „skilyršislaus hlżšni". Svona tślkanir meš neikvęšum formerkjum dęma sig sjįlfar.
Skrżtiš, ef ég leita aš "hlżšni" žį kemur žaš fyrst fyrir ķ žessu innleggi frį žér. Hvar sįstu žessa tślkun? (fyrir utan innleggiš žitt)
Maggi, eru bošoršin tķu ekki reglur sem guš gaf manninum, til aš fara eftir ķ einu og öllu? Mišaš viš aš ég er aš hluta til alinn upp ķ gušsótta (bjargašist žó sem betur fer) žį ber okkur aš fara eftir žessum bošoršum. Žvķ hlżtur žetta aš flokkast undir skilyršislausa hlżšni. Eša voru bošoršin bara gefin okkur sem višmiš? Į sem sagt aš fara eftir Biblķunni er manni hentar?
Var bara aš velta žessu fyrir mér žar sem mig žyrstir ķ fróšleik.
Sęll Maze. Bošoršin 10 eru ekki merkilegri en gamall innkaupalisti. Žegar žaš var įkvešiš aš hinir kristnu skyldu hafa einhvert trśarrit var įkvešiš į sķšustu stundu aš hafa gamla testamentiš meš. žaš er ķ raun tilviljun aš gamla testamentiš var inni en ekki śti.
Eins og ég skrifaši hér aš ofan žį eru til samningar milli konunga sem svipar afar mikiš til bošoršanna 10. Samningur žar sem einn konungur sżnir öšrum undirgefni. Samningur ķ 10 lišum og afar lķkir aš uppbyggingu og bošoršin 10. Svona samningar voru alls ekki óalgengir og söfn vķša um heim eiga slķka samninga.
Mįliš er bara aš žessir samningar eru ELDRI en bošoršin 10. Höfundur bošoršanna hefur žvķ örugglega žekkt til žessara samninga.
Höfum ekki įhyggjur af bošoršunum 10. žau eru hluti af trśarritum gyšinga og birtast ķ gamla testamentinu (gamla sįttmįla). Įtti Jesś ekki aš losa okkur undan gamla lögmįlinu (sįttmįlanum) og bśa til nżjan?
Ef Maze tekur nokkra vel valda įfanga ķ gušfręšideildinni žį mun hann lęra žetta frį okkar bestu fręšimönnum į sviši biblķurannsókna.
Sammįla Magga. Ég rżndi ķ upphafsinnlegg Birgis og fann ekki žessa tengingu sem hann segir mig horfa framhjį.
Hvaša tengingu segi ég žig horfa fram hjį? Žś sagšir:
Ég held aš Birgir geri of mikiš śr gildi trśarbragša ķ mannkynssögunni. Ég held aš žegar ein žjóš rįšist į ašra komi žaš lķtiš trśarbrögšum viš.
Ég hef hvergi haldiš žvķ fram aš žegar ein žjóš rįšist į ašra sé žaš alltaf trśarbrögšum aš kenna. Žaš er ekki hęgt aš lesa annaš śr žessu en žś sért aš gera mér upp slķkar skošanir.
Sem dęmi um skašsemi trśarbragša nefndi ég barnapyntingar ķ Sušur-Kongó, auk žess aš nefna žetta:
...hafna vķsindunum og vilja śthżsa žeim śr menntakerfinu. Įn trśarranghugmyndanna myndu menn ekki setja hömlur į notkun getnašarvarna, brenna nornir, leggjast gegn notkun svęfingalyfja, fordęma eldingavara, draga žį fyrir rétt og jafnvel drepa sem halda fram heimsmynd sem fer ķ bįga viš heimsmynd trśarbragšanna. Slķk er skašsemi trśarinnar.
Žarna er hvergi minnst į strķš. Geturšu séš žetta, sem ég nefni ,sem dęmi um afleišingar skašlegs hugmyndakerfis?
Sęll Birgir. Žś ert afar ógešfeldur. Umręšan okkar ķ milli er komin śt ķ vešur og vind. žś svarar meš skętingi sem er sambland af vanžekkingu og minnimįttarkennd.
Ég nenni ekki aš elta ólar viš žvęttinginn ķ žér.
...en hafšu žaš sem allra best og ég vona aš žś skrifir sem oftast į vantrśnna góšu. Sumt sem žś segir er nefnilega alveg prżšilegt. Hinsvegar afhjśpast žekkingarskortur žinn žegar žś segir gušfręšinga vera ķ eihnverskonar hugmyndafręšilegu varšhundahlutverki.
Ja hérna. Held žér vęri nęr aš reyna aš svara fyrir žaš sem ég sżni žér fram į, aš žś gerir mér upp skošanir. Kallašu žaš vanžekkingu og žvętting, sama er mér.
Og mér er žaš sķšur en svo eitthvaš sįrt aš žykja ógešfelldur. Sorglegra žykir mér aš sjį žig ekki svara mįlefnalega žvķ sem ég varpa hér fram heldur strunsa į dyr meš einhvern fyrirslįtt.
Ég hef hvergi haldiš žvķ fram aš allt svona atferli sér trśarbrögšum aš kenna...Hęttu aš gera mér upp skošanir.
Žessar Vantrśarbullur eru svo sjįlfhverfar aš žaš er ekki oršum į žęr eyšandi. Žeir gefa sér alltaf forsendurnar fyrirfram og žykjast svo vilja ręša mįlin.
Hvaša forsendur hef ég gefiš mér fyrirfram? Séršu ekki aš Khomeni er aš gera mér upp aš hafa sagt eitthvaš sem ég aldrei sagši? Endilega bentu mér į hvaš er aš fara framhjį mér ķ žessari umręšu.
Afsakašu aš ég kallaši žig ógešfeldan Birgir minn. Ég skaša einungis sjįlfan mig į svona oršanotkun.
Hafšu žaš sem allra best og allir žeir sem hafa lagt eitthvaš til mįlannį į žessum žręši.
Nś žarf ég aš sinna mikilvęgari hugšarefnum en aš stelast į vantrśnna góšu žvķ nś nįlgast flugvélar óšfluga og ekki viljum viš aš žeim ljósti saman ķ hįloftunum...
Žaš viršist rķkja alvarlegur misskilningur ķ öllum žessum samręšužręši. Ég held aš žaš sé best aš hreinsa upp įkvešna hluti.
Žegar ég segi:
Sį sem skošar mįliš gagnrżnum augum kemur aušveldlega auga į aš trśin er ekki stikkfrķ į męlikvarša skašseminnar. Hśn er žvert į móti uppsprettan.
...žį er ég ekki aš halda žvķ fram aš trśin sé uppspretta allrar skašsemi ķ veröldinni, skįrra vęri žaš nś. Nei, ég var aš svara žessu hér:
Mér hefur alltaf žótt svolķtiš hallęrislegt aš kenna trśarbrögšum um hörmungar sem eru framkvęmdar ķ nafni trśarbragšanna. Ég get bara ekki gert aš žvķ.
Khomeni heldur žvķ semsagt fram aš hörmungar sem verša ķ nafni trśarbragšanna sé ekki hugmyndakerfinu aš kenna. Ég er aš mótmęla žvķ og bendi į aš trśin sjįlf sé kerfi ranghugmynda sem ala af sér skašlega hegšun. Tek nornaofsóknirnar ķ Sušur-Kongó sem dęmi.
Enga hef ég enn séš hrekja žau rök.
Lokaš hefur veriš fyrir athugasemdir viš žessa fęrslu. Viš bendum į spjalliš ef žiš viljiš halda umręšum įfram.
Khomeni - 17/04/06 14:48 #
Sęll Birgir og takk fyrir įhugaveršan žrįš. Ég er sammįla žér aš sjaldan eša aldrei hefur eins mikil yfirhilming įtt sér staš eins og undir setningardulunni "Ķ ljós krists". Ef gušsmašurinn er rekin į gat žį kemur alltaf žetta raka-klastur. "žś veršur aš skoša žetta ķ ljósi krists".
Ljós krists .....og mįliš er dautt.
Žaš eru nokkur atriši sem mig langar til aš gera athugasemdir viš. Mér hefur alltaf žótt svolķtiš hallęrislegt aš kenna trśarbrögšum um hörmungar sem eru framkvęmdar ķ nafni trśarbragšanna. Ég get bara ekki gert aš žvķ. Eins og Jón Gnarr benti į žį gerir žaš ekki lķtiš śr knattspyrnu žótt knattspyrnubullur séu hin mestu fól. En žetta er einungis mķn skošun og Birgir mį hafa sķna. Ég vil einnig žakka honum fyrir lķflega žręši sem ég veit aš hafa opnašu augu margra sem eru aš velta trśarbrögšum fyrir sér.
Önnur athugasemd mķn snżr aš gagnrżni hans aš gušfręšingum. Nś er ég BA ķ gušfręši en mį vķst ekki kalla mig gušfręšing fyrr en eftir masterinn. Birgir beinir žvķ sennilega oršum sķnum aš žeim sem eru annašhvort meš embęttispróf ķ gušfręši eša meš mastersgrįšu śr gušfręšideildinni.
Gušfręšingar eru ekki varšhundar kristindómsins. Žeir eru ekki kennisetningalögregla. Žeir eru af öllum toga. Aš segja gušfręšinga vinna vera ķ varšhundahlutverki er eins og aš segja aš allir sem lęra sjįlfręši ętli aš leggja stund į klķnķska sįlfręši. Kaupi sér legubekk og opni stofu eftir śtskrift.
Žetta er žvi mišur almennur misskilningur aš halda aš žeir sem stundi nįm viš gušfręšideild HĶ séu allir massa trśašir. Ég veit t.d mikišu um Islam, frumkirkuna og kristnar trśarhreyfingar įn žess žó aš ég sé į nokkurn hįtt trśšašur umfram mešal Ķslendinginn. žvķ meira sem ég kynni mér sögu kristindómsins žvķ minna "kristinn" verš ég. Žannig er nś bara žaš. Kenningar um gošsöguna Jesś eru aš mķnu viti einhverjar žęr mest spennandi sem hęgt er aš hugsa sér. Žetta er mesta taboo kristindómisns eins og gefur aš skilja.