Allar færslur Allir flokkar Sos Um félagið Úrskráning Lógó Spjallid@Vantru Póstfang Vantru@Facebook Vantru@Youtube Vantru@Twitter

Þröngsýni guðfræðibloggarinn

Fyrir nokkru rakst ég á athugasemd um það að við hér á Vantrú vorum ásakaðir um þröngsýni og fordóma. Ég reyndi að biðja um rökstuðning fyrir þessum sleggjudómi en umsjónarmaður síðunnar vildi ekki leyfa mér það.

Athugasemdin sem um ræðir er frá guðfræðibloggara sem heitir Ólafur Tryggi og var á þessa leið:

Vantru.net og sú þröngsýni og þeir fordómar sem koma fram í skrifum þar eru alls ekki einkennandi fyrir raddir þeirra fjölmörgu sem taka kirkjunni með miklum fyrirvara.

Við hér á Vantrú erum fyrstir til að viðurkenna að gagnrýni okkar á trú og trúarbrögð er mun harðari en gengur og gerist, aðrir trúleysingjar gagnrýna okkur of fyrir það. En fordóma og þröngsýni er hins vegar ekki að finna hér. Fordómar eru það þegar dæmt er um eitthvað án þess að þekkja málið, það á ekki við um okkur hér. Flestir sem skrifa á Vantrú eru aldir upp við kristni að einhverju leyti, sumir okkar voru kristnir lengi en aðrir okkar áttuðu sig fyrr. Við fórum í gegnum kristinfræði og fermingarfræðslu. Við þekkjum kristni og því er allt fordómatal út í bláinn.

Ólafur ásakar okkur líka um þröngsýni. Það er líka út í hött. Við fjöllum um kristni frá öðrum sjónarhornum en Ólafur er vanur. Það að hann telji eitthvað óeðlilegt við að við höfum aðrar skoðanir en hann á kristni ber satt best að segja vott um þröngsýni hans. Kristni er líka algengasta umfjöllunarefni okkar af því að við þekkjum þessi trúarbrögð betur en önnur.

En allt tal um þröngsýni og fordóma er í raun hjóm eitt. Það sem Ólafur er í raun að gera er að afgreiða okkur á ódýran hátt. Í stað þess að gagnrýna það sem við segjum í raun þá er hann að reyna að búa til ákveðna ímynd af okkur. Þetta er einfaldlega flóttaleið hans.

Hér á Vantrú leggjum við fyrst og fremst áherslu á að greinar okkar byggi á staðreyndum. Við reynum eftir bestu getu að segja sannleikann, við erum reyndar mannlegir og hljótum því að hafa rangt fyrir okkur stundum (ólíkt til dæmis páfanum sem hefur alltaf rétt fyrir sér) en það hefur í raun gerst afar sjaldan. Ef Ólafur Tryggi rekst á einhver ósannindi hér á Vantrú þá myndi ég segja að honum bæri siðferðisleg skylda til að benda á það en það að koma með svona órökstuddar ásakanir er bara óheiðarlegt.

Óli Gneisti Sóleyjarson 03.03.2005
Flokkað undir: ( Siðferði og trú )

Viðbrögð


Aiwaz (meðlimur í Vantrú) - 03/03/05 09:35 #

Heyr,heyr. Þetta minnir mig á það þegar ég lýsti aðdáun minni á James Randi við einhvern sálarrannsóknarmann. Maðurinn tók bakföll, varð eldrauður í framan og fór að skrækja eitthvað um að Randi væri alvarlega geðsjúkur maníak og þekktur svindlari og það ætti að setja hann í fangelsi o.s.frv. Mér varð þá á að spyrja viðkomandi hvort hann vildi ekki frekar rökstyðja málið og koma með einhver dæmi um allt þetta svindl og geðveiki en þá var ég bara orðinn "blindur", "bókstafstrúar" og "þröngsýnn"....... alveg merkilegt.


Óli Gneisti (meðlimur í Vantrú) - 03/03/05 09:44 #

Ég nota reyndar stundum sterk orð en þá rökstyð ég það. Það er ekki hægt að segja bara "þú ert vondur" og ganga síðan í burtu. Ef ég segi að einhver sé fordómafullur þá tek ég fram á hverju ég byggi þá skoðun mína.


Matti Á. (meðlimur í Vantrú) - 03/03/05 11:23 #

Fyrir nokkru rakst ég á athugasemd á spjallinu á heimasíðu James Randi sem fjallaði einmitt um þetta efni. Ég afritaði athugasemdina á vefinn minn, sem er eins gott því upprunalega eintakið týndist í uppfærslu á Randi spjallinu.

Ég er þröngsýnn As a skeptic I am open-minded. I say there is no proof of the paranormal, and I want you to prove me wrong. I would love to see a human that truly has these abilities; I would dance in the streets and rejoice at the wonderment. I would willingly go on television and admit that I was wrong; I would happily join the believers out there as their newest convert. It would be a grand day for me indeed if even one person out there could SHOW. SOME. PROOF.

Lárus Páll Birgisson - 05/03/05 03:02 #

Ef fordómar eru það sama og vanþekking á tilteknu fyrirbæri þá má vel segja sem svo að þið, hér á vantrú.net, séuð vissulega fordómafullir.


Matti Á. (meðlimur í Vantrú) - 05/03/05 10:52 #

Rakalaust kjaftæði eins og vanalega frá Lárusi Páli.


Óli Gneisti (meðlimur í Vantrú) - 05/03/05 11:04 #

Lalli, þú fellur í nákvæmlega sömu gryfju og Ólafur, þú kallar okkur fordómafulla en sleppir algerlega að nefna dæmi því til stuðnings. Þetta er voðalega ómerkilegur málflutningur.


Lárus Páll Birgisson - 06/03/05 07:48 #

Já Óli enda hef ég aldrei gefið mig út fyrir það að vera merkilegur.

Vandinn sem þú setur mig í Óli er nokkuð skrítinn. Ég hef það svona einhvernveginn á tilfinningunni að það skipti voðalega litlu máli hvaða rök eða dæmisögur eru nefndar í þessu samhengi því menn hafa þegar ákveðið að þeir séu ekki fordómafullir og þá þíðir nú lítið fyrir einhvern trúarnöttara að benda á hið gagnstæða.... og þó! Þarna kom fyrir orða sem segir heilmikið um hugsunargang vantrúarseggjanna þ.e. TRÚARNÖTTARI!.......... fyrir mér er þetta ákaflega fordómafullt orð.

Reyndar Óli, ef þú ert í vafa um að sá möguleiki gæti eflaust hugsanlega verið til staðar að fordómar finnist hér á vefnum, prófaðu þá að lesa nokkra pistla trúbræðra þinna og í staðinn fyrir orðin kirkja, prestar og Guð settu þá inní orð eins og Óli Gneisti, svertingjar eða Tælendingar og ég er ekki í nokkrum vafa að þér þætti illa að þér vegið og einkar fordómafullt hjal.


Matti Á. (meðlimur í Vantrú) - 06/03/05 09:15 #

Óttalegur vælukjói getur þú verið Lárus Páll.

Játaðu bara að þú hefur engin dæmi til að rökstyðja ásakanir þínar.

Trúarnöttari er fínt orð.


Birgir Baldursson (meðlimur í Vantrú) - 06/03/05 15:04 #

...prófaðu þá að lesa nokkra pistla trúbræðra þinna og í staðinn fyrir orðin kirkja, prestar og Guð settu þá inní orð eins og Óli Gneisti, svertingjar eða Tælendingar og ég er ekki í nokkrum vafa að þér þætti illa að þér vegið

Auðvitað fyndist honum það, enda ekki sekur um þá hluti sem við gagnrýnum Þjóðkirkjuna og ýmsa þjóna hennar fyrir.

Menn verða að horfast í augu við afleiðingar orða sinna og gjörða. Fordómafullt tal og þröngsýnt ber að gagnrýna með rökum. Hvar eru þín?


Lárus Viðar (meðlimur í Vantrú) - 06/03/05 15:12 #

Reyndar Óli, ef þú ert í vafa um að sá möguleiki gæti eflaust hugsanlega verið til staðar að fordómar finnist hér á vefnum, prófaðu þá að lesa nokkra pistla trúbræðra þinna og í staðinn fyrir orðin kirkja, prestar og Guð settu þá inní orð eins og Óli Gneisti, svertingjar eða Tælendingar og ég er ekki í nokkrum vafa að þér þætti illa að þér vegið og einkar fordómafullt hjal.

Ekki rugla saman fordómum við rökstudda gagnrýni.

Ég býst við því að þegar þú talar um vanþekkingu okkar á einhverju þá ertu að tala um kristna trú. Þú gerir þér grein fyrir því að við erum flest allir skírðir og fermdir, höfum setið ófáar messurnar og kristnifræði var pínt ofan í okkur í skóla. Ég fékk t.d. alltaf mjög hátt í kristnifræði í barnaskóla enda er hún ekki merkileg eða flókin fræðigrein.

Margir hafa stúderað trúarbrögð og jafnvel lesið í Biblíunni sem ég hef nú ekki gert mikið af. Allir fylgjumst við með umræðunni um trúmál og ræðum þau okkar á milli.

Mig langar að vita hvar þú telur þessa vanþekkingu liggja. Hvar get ég bætt mína þekkingu svo að hún teljist fullnægjandi í þínum augum?


Birgir Baldursson (meðlimur í Vantrú) - 06/03/05 15:31 #

Í augum Lárusar Páls og annarra trúmanna sem halda fram fordómum okkar geturðu það eflaust aðeins með því að byrja að trúa.


darri (meðlimur í Vantrú) - 06/03/05 16:43 #

Í augum Lárusar Páls og annarra trúmanna sem halda fram fordómum okkar geturðu það eflaust aðeins með því að byrja að trúa.

Einmitt. Svo virðist ekki einu sinni vera nóg að hafa verið trúaður hér áður fyrr, það er látið eins og maður tapi öllum skilningi á trúnni þegar maður missir hana.


Birgir Baldursson (meðlimur í Vantrú) - 06/03/05 19:34 #

Það sem Lárus Páll fattar ekki er að miklu líklegra er að við þekkjum þessa blóðfórnartrú hans bara of vel til að geta nokkurn tíma aftur aðhyllst hana.


Lárus Páll Birgisson - 07/03/05 02:34 #

Takk fyrir þetta strákar. Gaman að sjá hvað svör ykkar eru í samræmi við hugmynd mína um "blindu" fordómarans.


Óli Gneisti (meðlimur í Vantrú) - 07/03/05 02:56 #

Lárus Páll, hættu þessari vitleysu. Ef málflutningur okkar væri litaður af fordómum og þröngsýni þá ætti að vera auðvelt að finna dæmi um slíkt í málflutningi okkar, bentu á slíkt ef þú getur og slepptu að tala í aðdróttunum.


Lárus Páll Birgisson - 07/03/05 04:17 #

Heldur þú Óli að sá sem lýsir fordómafullu viðhorfi í garð annara sé yfir höfuð hæfur til að meta fordómagildi eigin orða?


Óli Gneisti (meðlimur í Vantrú) - 07/03/05 09:25 #

Lárus, þú hefur greinilega ekkert til bakka upp þessar staðhæfingar þínar þannig að þú ættir bara að hætta tjá þig.


Lárus Viðar (meðlimur í Vantrú) - 07/03/05 12:02 #

Staðhæfulausar neikvæðar fullyrðingar sem ekki er hægt að rökstyðja með neinum hætti.

Hmmm, hljómar eins og nafni minn sé þjakaður af fordómum.

Langar enn að vita hvar vanþekking mín liggur.


jogus (meðlimur í Vantrú) - 07/03/05 15:49 #

Þetta er kostulegt.

L: Þið eruð fordómafullir! V: Hvernig þá? L: Hah! Ég vissi þetta, þið eruð fordómafullir! V: Hvar eru við fordómafullir? L: Þið sjáið það greinilega ekki, en þið eruð fordómafullir! V: Gætirðu komið með dæmi? L: Það þarf ekki, þið eruð svo fordómafullir og sjáið það ekki. etc.

Uppbyggilegt innlegg.


Hr - 07/03/05 21:22 #

Þó svo að hann nefni ekki dæmi um fordóma. Þá þarf ekki svo að vera að þið séuð það ekki. Ég ætla ekki að lesa ofsatrúarumræður ykkar í gegn, vegna þess að ég aðhyllist ekki trú ykkar og fæ ekki borgað fyrir það.

Dæmi um 'fordóma' væri t.d. "ég hef stundum rangt fyrir mér eins og allir nema páfinn" (hvernig sem þú orðaðir þetta).

Þarna ert þú að 'dæma' kaþólsk kristin trúarbrögð. Það eru mjög margir sem trúa því að páfinn sé útvalinn af Guði og sé sendiboði hans á jörðu (ég biðst afsökunar ef ég fer með rangt mál, ég er ekki kaþólikki).

Kannski ert þú skrírður og/eða fermdur að kaþólskum sið. En ef ekki, ert þú þá hæfur um að dæma um þessi trúarbrögð.


Óli Gneisti (meðlimur í Vantrú) - 07/03/05 21:58 #

Með þínum rökum þá þyrfti ég að hafa verið meðlimur í Nasistaflokknum til að geta gagnrýnt hann.


Birgir Baldursson (meðlimur í Vantrú) - 07/03/05 21:59 #

Gjöra svo vel að rökstyðja að við séum ofsatrúar og að afstaða okkar sé trú, takk!


Hr - 08/03/05 09:36 #

Ég sagði ekki að þú þyrftir að vera meðlimur í neinu samfélagi til þess að gagnrýna það. Hins vegar verður þú að skilja hverju einhver hópur trúir. Þ.e. ef þú hefur kynnt þér vel eitthvað málefni ertu hæfur til að gagnrýna það á þann hátt sem þú gerir. Ekki endilega að trúa því sama, bara skilja það.

Og Birgir, þegar þú ert orðinn svo 'vantrúaður' að þú ert farinn að vera með leiðindi og 'skítkast' við þá sem hafa aðrar skoðanir en þú... 'Trúir' þú ekki að það sé ekkert 'yfirnáttúrulegt' til? Ef svo er vil ég skilgreina skoðanir þínar sem trú.


Óli Gneisti (meðlimur í Vantrú) - 08/03/05 11:01 #

Jú, Halldór, þú sagðir einmitt að ég þyrfti að vera skírður og/eða fermdur að kaþólskum sið til þess að mega gagnrýna trúnna. Samkvæmt þeirri yfirlýsingu þinni dugar ekki þekkingin ein og sér heldur þarf maður að vera meðlimur í félagsskapnum. Það vill reyndar svo til að ég hef farið oft í kaþólskar messur, hef umgengist mikið af kaþólikkum og hef meira að segja fengið kynfræðslufyrirlestur frá kaþólskri nunnu. Reyndar hafa flestir kaþólikkar sem ég hef talað við verið frekar efins um óskeikulleika páfans, kenningin er hins vegar til staðar og hún er heimskuleg. Reyndar hefur oft komið fyrir að ég hef leiðrétt rangfærslur hjá þjóðkirkjukristnum Íslendingum varðandi kaþólikka.

Við gagnrýnum það sem við þekkjum, við fjöllum hérna mest um þjóðkirkjukristni af því að við þekkjum hana mest. Ef við förum með rangt mál af vanþekkingu, þröngsýni eða fordómum þá getur hver sem er komið hérna og leiðrétt okkur. Eins og ég hef áður sagt þá tel ég það siðferðislega skyldu þeirra sem finna rangfærslur hjá okkur að leiðrétta þær. Það að vera með upphrópanir um fordóma og þröngsýni án þess að nefna dæmi um það er hins vegar bara óheiðarlegur málflutningur.

Lokað hefur verið fyrir athugasemdir við þessa færslu. Við bendum á spjallið ef þið viljið halda umræðum áfram.